Ηλίας Καραμαντζιάνης

Ο Ηλίας Κανέλλου Καραμαντζιάνης, που γεννήθηκε στα Βέρβενα το 1795, 26 ετών όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση, είναι ένας από τους Βερβενιώτες για τους οποίους διατηρήθηκαν πληροφορίες σχετικά με τη δράση τους στον Αγώνα. Πηγή αυτών των στοιχείων αποτελούν τα έγγραφα με αριθμό 3211 του Αρχείου Χειρογράφων της Εθνικής Βιβλιοθήκης^[1], τα οποία εντόπιστηκαν και φωτογράφιστηκαν μεταξύ άλλων παρόμοιων σε έρευνά στην Εθνική Βιβλιοθήκη, τον Ιούνιο του 1977. Έκτοτε τα στοιχεία αυτά παρέμειναν στο αρχείο , αναμένοντας συνολική επεξεργασία και παρουσίαση, μέχρι που το ενδιαφέρον της οικογένειας για την ιστορία της, παρακίνησε να παρουσιαστούν, ως ένα αξιόλογο δείγμα Βερβενιώτη αγωνιστή, με ανυποψίαστους για την ιστορία του, σύγχρονους απογόνους, φορείς εν αγνοία τους ενός ιστορικού επωνύμου.

Πηγές Πιστοποίησης Αγωνιστή[επεξεργασία]

Το πρώτο έγγραφο συντάχθηκε και υπογράφηκε στις 21 Ιουνίου 1835 από τον Βερβενιώτη καπετάνιο Κωνσταντίνο Καράμπελα και τον Δολιανίτη καπετάνιο Ηλία Κωνσταντίνου ή Λιάπη. Το δεύτερο συντάχθηκε από τους ίδιους στις 10 Μαΐου 1865, αλλά υπογράφηκε μόνο από τον Ηλία Κωνσταντίνου. Τα έγγραφα αυτά, συντάχθηκαν όπως και χιλιάδες παρόμοια από τους οπλαρχηγούς, κατόπιν αιτήσεων των αγωνιστών, προκειμένου να διεκδικήσουν αναγνώριση, υλική και ηθική της συμμετοχής τους στον Αγώνα.

Συμμετοχή σε Μάχες[επεξεργασία]

Από τα έγγραφα αυτά προκύπτει ότι, ο Λιάς Καραμαντζιάνης, ενταγμένος στο στρατιωτικό σώμα του Κωνσταντίνου Καράμπελα, πολέμησε αρχικά στο Βαλτέτσι στις 12 Μαΐου 1821 και ύστερα από λίγες μέρες, στις 18 Μαΐου, πολέμησε στα Βέρβενα και στα Δολιανά, λαμβάνοντας μέρος στις πρώτες νικηφόρες μάχες της Επανάστασης, που ενθάρρυναν τους ξεσηκωμένους Έλληνες ότι η απομάκρυνση των Τούρκων και η ανάκτηση της ελευθερίας δεν είναι ανέφικτη. Στη συνέχεια ο Καραμαντζιάνης έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και συμμετείχε στις μάχες που έγιναν στο Λεβίδι, στη Γράνα, στο Ομέρ Τσαούση της Τεγέας και στον Άγιο Σώστη. Την ίδια χρονιά συμμετείχε στην πολιορκία διαφόρων φρουρίων της Πελοποννήσου. Την Άνοιξη του 1822 συμμετείχε στην εκστρατεία στην ανατολική Στερεά Ελλάδα και έλαβε μέρος στις μάχες της Αγίας Μαρίνας και της Στυλίδας, υπό τον Νικηταρά και τον Ανδρούτσο. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους πολέμησε στα Δερβενάκια,< εναντίον του στρατού του Δράμαλη και τον Νοέμβριο ήταν μεταξύ των Αρκάδων που μετέβησαν στο Μεσολόγγι για να ενισχύσουν την άμυνά του, κατά την πρώτη πολιορκία της πόλης, που είχε αίσια έκβαση. Τον Οκτώβριο του 1823 συμμετείχε στην πολιορκία της Πάτρας. Τον Αύγουστο του 1824, μαζί με Κυνουριείς μετέβη στην Ύδρα που απειλείτο από τους Τούρκους. Το 1825 πολέμησε στο Μανιάκι και στις μάχες στην Πολιανή και στο Δυρράχι. Τον Μάρτιο του 1826, έλαβε μέρος στην εκστρατεία στην Αθήνα υπό τον Γενναίο Κολοκοτρώνη εναντίον του Κιουταχή και στη συνέχεια στις επιχειρήσεις κατά των Αράβων του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Αυτές είναι οι πληροφορίες των εγγράφων για την πλούσια πολεμική δράση και προσφορά του Ηλία Καραμαντζιάνη, που αποκαλύπτουν την ενεργό παρουσία και συμμετοχή του Βερβενιώτη αγωνιστή στο προσκήνιο των σημαντικότερων πολεμικών γεγονότων της Επανάστασης.

Μεταπολεμικός Βίος[επεξεργασία]

Με τη λήξη της Επανάστασης το 1828, οι μάχες τελειώνουν και τίποτα πια, όπως είναι φυσικό, δεν αναφέρεται για την ειρηνική ζωή του Ηλία Καραμανζιάνη, που ήταν τότε 33 ετών. Κατόρθωσα όμως να εντοπίσω ότι επανέρχεται και ζει στα Βέρβενα, όπου και δημιούργησε οικογένεια, καθώς στα Μητρώα Αρρένων καταγράφεται ως πατέρας των Δημητρίου και Κανέλλου Καραμαντζιάνη, που γεννήθηκαν το 1840 και 1843 αντίστοιχα, όταν ήταν 45 και 48 ετών. Ενδεχομένως είχε προηγηθεί η απόκτηση θυγατέρων, αλλά αυτή δεν καταγραφόταν εκείνη την εποχή. Το οψιμότερο από τα δύο έγγραφα, που βεβαιώνουν την πολεμική του δράση, γράφτηκε το 1865 και δείχνει ότι τουλάχιστον μέχρι τότε, σε ηλικία 70 ετών ο Ηλίας Καραμαντζιάνης βρισκόταν εν ζωή. Τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό για τον πολεμιστή αυτόν, που φαίνεται ότι βρήκε έναν ειρηνικό θάνατο σε μεγάλη ηλικία.