Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών

Script error: No such module "Infobox".

Οι Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (Ε.Ο.Ε.Α.) ήταν ελληνική ανταρτική οργάνωση που συστάθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ως στρατιωτικό σκέλος του Ε.Δ.Ε.Σ.. Στόχο είχε την αποτίναξη του ζυγού των κατακτητών. Επικεφαλής της οργάνωσης ήταν ο στρατηγός Ναπολέων Ζέρβας, ιδρυτής του Ε.Δ.Ε.Σ., ο οποίος ήταν ο πρώτος υψηλόβαθμος αξιωματικός του ελληνικού στρατού που προχώρησε σε σύσταση ανταρτικής ομάδας.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Οι Ε.Ο.Ε.Α. έδρασαν στην ευρύτερη περιφέρεια της Ηπείρου, όπου κατείχαν οχυρωμένες θέσεις και ακολουθώντας πιστά της οδηγίες του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (Σ.Σ.Μ.Α.) επέφεραν σημαντικά πλήγματα στον εχθρό, με κορυφαίο τη συμμετοχή τους στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου (Νοέμβριος 1942). Ήλθαν όμως σύντομα σε προστριβές με τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (Ε.Λ.Α.Σ.) με τον οποίο ενεπλάκησαν σε εμφύλιο πόλεμο τους επόμενους μήνες, έως και την αποχώρηση των Γερμανών. Οι Ε.Ο.Ε.Α. διαλύθηκαν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου του 1945,^[1] ενώ ο αρχηγός τους ακολούθησε, έκτοτε, πολιτική σταδιοδρομία.

Ιστορία[επεξεργασία]

Προοίμιο[επεξεργασία]

Το καλοκαίρι του 1941, λίγους μόνο μήνες μετά την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας από τα ιταλό-γερμανικά στρατεύματα, ο καθηγητής Κομνηνός Πυρομάγλου, κατόπιν εντολής του αυτό-εξόριστου από το 1935 στη Γαλλία, Νικολάου Πλαστήρα εισήλθε μυστικά στη χώρα με σκοπό να διερευνήσει την κατάσταση σχετικά με τη δυνατότητα σύστασης αντιστασιακής ομάδας. Στις 23 Σεπτεμβρίου, αφού πρώτα ήλθε σε επαφή με εκπροσώπους των παλαιών κομμάτων (που είχε καταργήσει η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936) και διαπίστωσε την αντίθεσή τους στο εγχείρημα, προχώρησε στη δημιουργία του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (Ε.Δ.Ε.Σ.) στις 11 Σεπτεμβρίου του 1941.

Ίδρυση[επεξεργασία]

Οι Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών συγκροτήθηκαν ως στρατιωτικό σκέλος του Ε.Δ.Ε.Σ. στις 28 Ιουλίου του 1942.^[2]^[3] Το καταστατικό της οργάνωσης διατύπωνε την απόφαση των μελών της να προχωρήσουν σε ένοπλη δράση, κατηγορώντας τον μονάρχη Γεώργιο Β' για τη συμμετοχή του στην κατάλυση του κοινοβουλευτισμού το 1936 και τη φυγή του από τη χώρα, διατράνωνε δε την πεποίθηση για την εγκαθίδρυση, μεταπολεμικά, του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Το Γενικό Αρχηγείο των Εθνικών Ομάδων Ελλήνων Ανταρτών, περιέλαβε τα κατά τόπους αρχηγεία των προσκύμενων στον ΕΔΕΣ ανταρτικών τμημάτων, στις 22 Μαρτίου του 1943. Τα ετερόκλητα αυτά τμήματα, αποτελούνταν από αξιωματικούς αλλά και οπλαρχηγούς της περιοχής.^[4]

Δράση[επεξεργασία]

Οι Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών το έδρασαν καθόλη τη διάρκεια της κατοχής^{[ασαφές]}, συνεργαζόμενες στενά με τη Β.Σ.Α. με την οποία είχε συχνές επαφές ο επικεφαλής τους στρατηγός Ζέρβας. Τροφοδοτούνταν σε σταθερή βάση από τους Άγγλους με ρίψεις χρημάτων, τροφίμων, οπλισμού και πολεμοφοδίων και οι αντάρτες τους συνεργάσθηκαν σε αρκετές περιπτώσεις τόσο με τον Ε.Λ.Α.Σ., όσο και με την Ε.Κ.Κ.Α. (5/42 Σύνταγμα Ευζώνων) του συνταγματάρχη Δημήτριου Ψαρρού.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Οι Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών πραγματοποίησαν εκστρατεία εναντίων των δυνάμεων κατοχής και της μειονότητας των Τσάμηδων, η οποία τις στήριζε.^[5]

Προς τα τέλη του 1943, οι ΕΟΕΑ είχαν έρθει σε σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ. Ωστόσο, το φθινόπωρο-χειμώνα του 1944 οι Ε.Ο.Ε.Α. κινδύνευσαν με διάλυση, καθώς δέχθηκαν σφοδρή επίθεση από ισχυρά τμήματα του ΕΛΑΣ υπό τον Άρη Βελουχιώτη. Στη συνέχεια^{[ασαφές]}, για λόγους αντεκδίκησης αλλά και συνέπεια ιδεολογικής τοποθέτησης, αρκετά μέλη των ΕΟΕΑ στράφηκαν ανοικτά προς τη Μοναρχία, αφού στις τάξεις τους υπηρετούσαν τόσο δημοκράτες αξιωματικοί όσο και βασιλόφρονες.